Emekliye şezlong, şemsiye parasız oldu lakin onların otobüs ya da uçak bileti alacak, gidip bir gece tatil yapacak parası yok. Türkiye’deki 16 milyon emeklinin en az yarısı çalışıyor, birden fazla kayıtdışı ve gündelik işlerde istihdam ediliyor. 12 milyon emekli ise taban fiyatın altında bir fiyatla ömrünü sürdürmek zorunda. 2002 yılında yüzde 36.6 olan çalışan yahut iş arayan emeklilerin oranı 2023’te yüzde 55’i aştı. 2024 Temmuz ayı prestijiyle İŞKUR’a iş başvurusu yapan emeklilerin sayısı da arttı. Temmuz 2024 periyodunda 50 yaş ile 65 yaş üstü kümede iş arayanların sayısı 197 bin 303’e yükseldi. Geçen yıl birebir devirde bu sayı 191 bin 679 kişiydi. 16 bin 957 kişi ise son bir ay içinde iş başvurusu yaptı. Dramatik olan 65 yaş üstünde iş arayanların sayısı süratle artıyor. Son bir ayda 65 yaş üstü 7 bin 540 kişi İŞKUR’a iş başvurusu yaptı. İŞKUR vasıtasıyla Temmuz 2024 periyodunda işe yerleştirilen 50 yaş ile 65 yaş üstü gruptakilerin sayısı ise 58 bin 517’de kaldı.
GERÇEKTEN GEÇİNEMİYORUZ
DİSK Emekli-Sen Genel Başkanı Cengiz Yavuz, İŞKUR vasıtasıyla iş arayan emekli sayısının çok düşük olduğunu zira milyonlarca emeklinin kayıtdışı ve gündelik işlerde çalışmak zorunda kaldığını, yeni bir emek sömürüsüyle karşı karşıya olduklarını vurguladı. Bugün 6 milyon civarında emeklinin en düşük fiyat olan 12 bin 500 lira ile hayat uğraşı verdiğini vurgulayan Yavuz, “Şimdi emekliye şezlong parasız diyorlar. Artık yalnızca emeğimizle değil orunumuzla, gururumuzla da oynuyorlar. Geldiğimiz noktada tüm emekliler icralık. Borçlarını ödemek için birden fazla bankalardan kredi çekecek durumda değil, zira birçok kara listeye girmiş. Emekli nitekim geçinemiyor” dedi.
MUTSUZLUK ARTIYOR
TÜİK işgücü istatistiklerine nazaran 2014’te emekli olduğu için işgücüne dahil olmayan kişi sayısı 3.8 milyonken 2023 sonunda 5.1 milyona çıktı. Hayattan memnuniyet düzeyleri ile ilgili olarak hanehalkı geliri emekli maaşı olan hanelerde çok memnun ve keyifli olanların oranları 2014’te yüzde 58 iken bu oran 2023’te yüzde 49 düzeylerine geriledi. Buna paralel mutsuz yahut çok mutsuz olanların yüzde 11 düzeylerinden yıllar içinde artarak yüzde 17’yi aştığı görülüyor. TÜİK datalarına nazaran hanehalkı geçim kaynağı emekli maaşı olan hanelerde son bir yılda gelirinin azaldığını belirtenlerin oranı 2014’te yüzde 23 civarındayken 2023’te yüzde 34’ü aştı.
İstanbul Planlama Ajansı datalarına nazaran İstanbul’da yaklaşık 2.4 milyon emekli bulunuyor. Yaşlılık aylığı alanların yüzde 60’ı çalışıyor yahut iş arıyor. Emekli İstanbulluların yüzde 28.4’ü çalışmaya devam ederken yüzde 18.3’ü hem kiracı olup hem de öbür bir gelire sahip değil.
MAAŞLAR ERİYOR
2010’da taban emekli aylığının pahası 11.4 gram altın iken bu paha günümüzde 4.6 grama kadar düştü. TÜRK-İŞ tarafından yapılan hayat maliyeti araştırmasına nazaran dört kişilik bir ailenin 2024 Temmuz için açlık hududu 19 bin 234 TL, yoksulluk hududu ise 62 bin 652 TL olarak belirlendi. En düşük emekli aylığı olan 12 bin 500 TL açlık hududunun 6 bin 734 lira altında bulunuyor.