Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığı’nın, Antik Roma Tiyatrosu ve Arkeopark Alanı’ndaki hafriyat çalışmaları, 2022 yılında başladı. Kazıların bu yılki kısmı ise 28 Haziran’dan itibaren 13 personel ve 2 arkeolog ile yürütülüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan müsaadeyle Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü başkanlığında gerçekleştirilen çalışmalarda, Osmanlı’nın birinci periyotlarına ilişkin hamam bulundu. Hamamın ön tarafında da debbağhane (tabakhane) keşfedildi. Soğukluk, ılıklık, sıcaklık ve hamamın suyunu sağlayan sarnıç kısımları birbirine simetrik bir halde dizilmiş olan yapı, 2026’da tamamlanması planlanan proje kapsamında, Ankara’nın kültür hayatına kazandırılacak.
‘TÜCCARLARA İLİŞKİN OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUZ’
Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdür Yardımcısı Umut Alagöz, bu yıl yaptıkları çalışmalarda Osmanlı hamamının tüm kısımlarını açığa çıkardıklarını söyleyerek, “Bu alan gerek Roma, gerek Bizans, gerekse Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde kentin kalbinin attığı, değerli kamusal yapılarının bulunduğu değerli bir merkez olmuş. Tıpkı Roma periyodundaki üzere Selçuklu ve Osmanlı periyodunda de buranın birebir canlılığını koruduğunu, şu an içerisinde bulunduğumuz yapıyla görüyoruz. Selçuklu ve Osmanlı periyoduna geldiğimizde, Hatip Çayı’nın çabucak kenarında bilhassa Osmanlı periyodunda değerli iş kolu olan dericiliğin geliştiğini görüyoruz. Bu yapının da dericilere ilişkin olduğunu düşünüyoruz. O periyotta debbağhane hamamı olarak bilinen bir hamam yapısı. Milattan sonra 12’nci yüzyıla geldiğimizde Selçuklu’nun burada teşkilatlandığını, bilhassa ahilerle kentte kıymetli bir toplumsal yapı oluşturduğunu görüyoruz. İçerisinde bulunduğumuz hamam yapısının da yeniden ahilerde değerli bir iş kolu olan dericilikle uğraşan tüccarlara ilişkin olduğunu ve bu dericilere ilişkin debbağhane hamamı olduğunu arkeolojik hafriyat çalışmalar bize gösteriyor” dedi.
‘TAM PLANIYLA GÖRDÜK’
Hamamda kullanılan mimarinin Roma yapılarına olan benzerliğine dikkat çeken Alagöz, “2024 yılı çalışmaları hayli verimli geçti. 2022 yılında sondajlarla kısmen açığa çıkardığımız hamam yapısını, 2024 çalışmalarıyla tam planıyla görmüş olduk. Roma’dan Bizans’a, Bizans’tan ise Selçuklu ve Osmanlı’ya süregelen hamam mimarisinin olmazsa olmazı simetrik planlı odaların yerleşmesi, bu hamam yapısında da görülüyor. Soğukluk, ılıklık, sıcaklık ve hamamın suyunu sağlayan sarnıç kısımları birbirine simetrik bir formda dizilmiş vaziyette. Osmanlı devrine ilişkin çok değerli bir hamam yapısı, Ankara’nın kültür hayatına kazandırılacak. Osmanlı devrinde yaklaşık 18’inci, 19’uncu yüzyıla kadar kullanım gördüğünü düşündüğümüz Roma Tiyatrosu ile birlikte burada yapılacak olan Arkeopark projesine ve Ankara kültür hayatına kıymetli bir katkı sunacağını, görsel açıdan buraya ziyarete gelen vatandaşın şad olacağını düşünüyoruz” sözlerini kullandı.