Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar köyündeki Apollon Smintheus Kutsal Alanı’nda 1980 yılında başlayan hafriyat ve onarım çalışmaları, bu yıl yaklaşık 15 kişilik takım ile Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Davut Kaplan başkanlığında sürüyor. Bu yılki hafriyatlarda ortaya çıkarılan 1700 yıllık vazo, çanak ve çömlek kalıntıları, kentin geçmişine ışık tutacak. Apollon Smintheus Kutsal Alanı’nda hafriyat çalışmalarına 1980 yılında başlayan ve 40 yıl aralıksız devam eden Prof. Dr. Coşkun Özgünel’in 28 Ağustos’ta hayatını kaybettiğini söyleyen Doç. Dr. Davut Kaplan, “Üzüntümüz, tarifsizdir. Öncelikle başta ailesi, sevenleri, arkadaşları, öğrencileri ve yetiştirdiği çok sayıda bilim beşerinin ve hepimizin başı sağ olsun. Hocamın kazısına devam etmek, gezdiği, çalıştığı, oturduğu-kalktığı, sohbet ettiğimiz, fikir ürettiğimiz, dokunduğu, kazdığı, fotoğrafladığı, çizdiği, yazdığı yerlerde ve gereç ile her gün temas halinde olmak çok daha zor” dedi.
‘HER BİR KESİM DEĞERLİ’
Doç. Dr. Kaplan, “Çalışmalarımız, Smintheus Kutsal Alanı’nın en uzak noktasındaki nekropol, ölüler kenti ile hayat alanlarının birleştiği yerde ağırlaştı. Tam bir nekropol kazıyoruz diyemeyiz; lakin ortaya çıkan mezarları da çok dikkatli bir formda açıyor ve belgeliyoruz. Bir taraftan da Smintheus’un, kutsal alanın son evresi olan Hristiyan Romalıların yaşadığı yerleri açmaya çalışıyoruz. Ömür alanlarında Romalıların bu alanda üretim ve tüketim alışkanlıkları dışında üretim tekniklerini merak ediyoruz. En yaygın buluntular, her vakit olduğu üzere çanak çömlek modülleri. Bunların kullanımı insanlık tarihle neredeyse yaşıt. İnsan yaşıyorsa, hayattaysa her vakit vazo kullandı. Vazolar, Neolitik Çağ’da vardı, günümüzde de var. O yüzden vazolar, Bizans’ta, Hristiyan Roma’da çok yaygın. Bulduğumuz vazo sağlam olması prestijiyle biraz daha sevindirici, zira sağlam eser istisnadır. Zira burada Hristiyan Roma tarafından pagan kültürü yok edildi. Her bir kesim pahalı. Sağlam olması daha sevindirici” diye konuştu.
‘DİN DEĞİŞEBİLİR LAKİN EŞYA BİRDEN FAZLA DEFA AYNIDIR’
Kazı çalışmaların yapıldığı bölgenin Roma İmparatorluk Çağı ve Geç Antik Çağ yerleşimi olduğunu söyleyen Doç. Dr. Davut Kaplan, “Kazısını gerçekleştirdiğimiz alanda yaşayanlar, genelde yerli halk olarak kabul görmektedir. Çanak, çömlek kesimlerini hayat alanlarında, meskenlerde, odalarda hatta mutfaklarda yaygın buluyoruz. Fakat sağlam değiller. Smintheion’da en sağlam vazolar, genelde su kuyularında bulundu. Bu nedenle sert toprak katmanı ortasında yarım da olsa ele geçen yonca ağızlı testi, özgün vazo tipleri bilhassa mutfak gereçleri açısından bedelli ve sevindirici kabul edilebilir. Kökeni binlerce yıl öncesine dayansa da testi formlarında çok az değişim görülür. Yaklaşık günümüzden 1500-1700 yıl öncesine ilişkin bu vazolar ve modülleri, klasik kültür ögelerini da yansıtıyor. Din değişebilir lakin eşya birden fazla defa aynıdır” dedi.
